Maciej Piotr Mikołajewski to wyjątkowa postać w polskiej nauce, urodzony 20 lutego 1954 roku w Inowrocławiu, jest nie tylko utalentowanym astronomem, ale również pasjonującym popularyzatorem wiedzy naukowej.
Jego działalność obejmuje nie tylko badania w dziedzinie astronomii, ale również szerzenie wiedzy i entuzjazmu dla nauki wśród społeczeństwa.
Życiorys
Kariera naukowa Macieja Mikołajewskiego, wybitnego astronoma, zaczęła się od inspiracji, jaką zaczerpnął po wykładzie dr. Alojzego Burnickiego w I LO im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu w 1972 roku. W 1977 roku, jako młody badacz, opublikował swoją pierwszą pracę naukową, która dotyczyła fotometrii nowej klasycznej V1500 Cygni. Związał swoje dalsze losy z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1992 roku obronił pracę doktorską zatytułowaną „Unikalna gwiazda symbiotyczna CH Cygni”, pod kierunkiem prof. Andrzeja Woszczyka. W 2007 roku uzyskał habilitację, również na UMK, za badania nad fotometrycznymi i spektroskopowymi osobliwościami w układach gwiazd symbiotycznych.
W czasie swojej zawodowej kariery Mikołajewski wypromował dwóch doktorów: Ernesta Świerczyńskiego oraz Cezarego Gałana. Poświęcił 41 lat pracy na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, gdzie pełnił obowiązki profesora w instytucie astronomii. Swój wkład w rozwój akademicki zamknął w 2021 roku.
Przez 16 lat, od 2005 do 2021 roku, Mikołajewski był zaangażowany w Polskie Towarzystwo Astronomiczne, w tym pełnił funkcje skarbnika oraz wiceprezesa. Jego działalność nie ograniczała się jedynie do instytucji krajowych. Zasilał szeregi Międzynarodowej Unii Astronomicznej, przyczyniając się do globalnej wymiany wiedzy w dziedzinie astronomii.
Jako pasjonat popularyzacji nauki, aktywnie uczestniczył w wielu projektach i programach. Był członkiem rad programowych i komitetów związanych z Planetarium w Olsztynie oraz Obserwatorium Astronomicznego w Olsztynie. Angażował się w organizację ogólnopolskich obchodów Międzynarodowego Roku Astronomii w 2009 roku, a także Roku Jana Heweliusza w 2011 oraz w rozwoju Centrum Hevelianum w Gdańsku oraz Olimpiady Astronomicznej i Ogólnopolskiego Młodzieżowego Seminarium Astronomicznego. Od 2022 roku jest członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii.
W latach 1991–1992 Mikołajewski był częścią kolegium redakcyjnego „Postępów Astronomii”, a potem, w latach 1992–1995, redaktorem naczelnym czasopisma. Od 2011 roku pełni również funkcję redaktora naczelnego w „Urania – Postępy Astronomii”, a także jest współautorem popularnych programów telewizyjnych, takich jak „Astronarium”, które mają na celu zwiększenie zainteresowania astronomią.
Nagrody
W 1984 roku Maciej Mikołajewski zyskał uznanie, zostając jednym z laureatów Nagrody Młodych PTA II stopnia. Jego osiągnięcie związane było z badaniami na temat zaćmienia układu symbiotycznego CI Cygni, a pierwszą autorką tej znaczącej pracy była prof. Joanna Mikołajewska.
Prace medialne, które prowadzi, również zbierają świetne recenzje oraz nagrody. W szczególności, jego programy zostały docenione w prestiżowym konkursie Popularyzator Nauki, gdzie przyznano mu:
- „Urania – Postępy Astronomii” – wyróżnienie specjalne w 2014 roku,
- „Astronarium” – nagroda w kategorii „Media” w 2017 roku.
W 2021 roku Mikołajewski został uhonorowany nagrodą Grand OZ, co stanowiło docenienie jego wkładu w rozwój Ogólnopolskich Zlotów Miłośników Astronomii, które są organizowane przez Pałucko-Pomorskie Stowarzyszenie Astronomiczno-Ekologiczne. Jego aktywności i badania zostały ponownie wyróżnione, gdy w 2023 roku otrzymał Nagrodę imienia Włodzimierza Zonna, przyznawaną przez PTA.
Przypisy
- Pełny odpis KRS PTMA [online] [dostęp 11.08.2023 r.]
- MaciejM. Mikołajewski, Unikalna gwiazda symbiotyczna CH Cygni [online], 1992 [dostęp 07.08.2023 r.]
- Gala stulecia Uranii. [dostęp 08.08.2023 r.]
- Rozstrzygnięto konkurs PAP i MNiSW dla popularyzatorów nauki [online], Nauka w Polsce [dostęp 05.08.2023 r.]
- Dr hab. Maciej Mikołajewski, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 05.08.2023 r.]
- a b Dr hab. Maciej Mikołajewski: pokazane zdjęcia doskonale pokazują możliwości teleskopu Webba [online], Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 05.08.2023 r.]
- Historia władz Polskiego Towarzystwa Astronomicznego [online], www.pta.edu.pl, 08.07.2021 r. [dostęp 05.08.2023 r.]
- Niki, XXV zlot OZMA przeszedł do historii - relacja – PPSAE [online], 17.08.2021 r. [dostęp 07.08.2023 r.]
- MaciejM. Mikołajewski, Urania nasza Muza, „Urania – Postępy astronomii”, XCII (2), 2021, s. 3, ISSN 1689-6009
- XXXVI Ogólnopolskie Młodzieżowe Seminarium Astronomiczne [online], Nauka w Polsce [dostęp 06.08.2023 r.]
- Studio 2.2.4, Zarząd – Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Toruniu [online], torun.ptma.pl [dostęp 06.08.2023 r.]
- International Astronomical Union | IAU [online], www.iau.org [dostęp 07.08.2023 r.]
- Historia Uranii | Urania - Postępy Astronomii [online], www.urania.edu.pl [dostęp 05.08.2023 r.]
- Dr hab. Maciej Piotr Mikołajewski [online], web.archive.org, 05.03.2018 r. [dostęp 05.08.2023 r.]
- T.T. Jarzębowski T.T., Komunikat, „Postępy Astronomii”, XXXIII (1-2), 1985, s. 75, ISSN 0032-5414 [dostęp 05.08.2023 r.]
- Nagroda Młodych PTA [online], www.pta.edu.pl, 02.11.2014 r. [dostęp 05.08.2023 r.]
- Nagroda i Medal im. Włodzimierza Zonna [online], www.pta.edu.pl, 02.11.2014 r. [dostęp 28.09.2023 r.]
- I.I. Semeniuk i inni, Photometric observations of Nova V1500 Cygni, „Acta Astronomica”, 27, 1977, s. 301–318, ISSN 0001-5237 [dostęp 05.08.2023 r.]
- Studio 2.2.4, Archiwum - Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Toruniu [online], torun.ptma.pl [dostęp 05.08.2023 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Danuta Słomińska-Paprocka | Marcin Znaniecki | Waldemar Chorążyczewski | Mariusz Bratnicki | Henryk Fryderyk Hoyer | Iwona Łakomska | Wojciech Mały | Antoni Szymański (nauczyciel) | Marian Biskup | Antoni Bogucki (1923–1991) | Alicja Szweykowska | Tadeusz Pawlikowski (entomolog) | Tomasz Szczuraszek | Arkadiusz Badziński | Romuald Wódzki | Ludwik Posadzy | Jerzy Dietl | Bronisław Niklewski | Liliana Sikorska | Edmund MikołajczakOceń: Maciej Mikołajewski