Henryk Fryderyk Hoyer

Nauka i edukacja

Henryk Fryderyk Hoyer, ur. 26 kwietnia 1834 w Inowrocławiu, a zmarły 3 lipca 1907 w Warszawie, był wybitnym polskim lekarzem oraz histologiem i embriologiem. W ciągu swojej kariery naukowej pełnił funkcję profesora w Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim oraz w Szkole Głównej Warszawskiej, gdzie odgrywał kluczową rolę w kształceniu przyszłych pokoleń specjalistów.

Hoyer jest szczególnie znany z tego, że napisał pierwszy podręcznik histologii w języku polskim, którego publikacja miała miejsce w 1862 roku. Jego prace znacząco przyczyniły się do rozwoju nauki w Polsce, a jego osiągnięcia w dziedzinie histologii uznawane są za fundamentalne.

Warto również wspomnieć, że Henryk Fryderyk Hoyer był ojcem Henryka Ferdynanda Hoyera, co dodaje osobistego wymiaru jego dziedzictwu naukowemu i rodzinnemu.

Życiorys

Henryk Fryderyk Hoyer, syn Ferdynanda Hoyera, aptekarza, oraz Heleny z Trzcińskich, stracił matkę tuż po narodzinach. Wczesna edukacja przebiegała w gimnazjum w Inowrocławiu oraz Bydgoszczy, a swoje studia medyczne rozpoczął w 1853 roku na Uniwersytecie we Wrocławiu, a później kontynuował je na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie. Tytuł doktora medycyny przyznano mu w 1857 roku po sukcesywnej obronie dysertacji zatytułowanej „De tunica mucosa narium structura”.

Podczas swojej nauki w Berlinie, Hoyer korzystał z wykładów takich autorytetów jak Rudolf Virchow oraz Johannes Müller, w jego kręgu przyjacielskim znajdował się również Ernst Haeckel. W 1858 roku objął stanowisko asystenta Karla Reicherta na Uniwersytecie Wrocławskim, a w 1859, dzięki rekomendacji Reicherta, został adiunktem w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Już w kolejnych latach awansował na profesora nadzwyczajnego, a w 1862 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego embriologii i histologii w Szkole Głównej.

Po roku 1869, kiedy Szkoła Główna przekształciła się w Cesarski Uniwersytet Warszawski, Hoyer był zobowiązany do przekształcenia swojej pracy dyplomowej. W murach Uniwersytetu Warszawskiego pozostawał aktywny aż do 1894 roku, kiedy to problemy ze wzrokiem wymusiły na nim wycofanie się ze środowiska naukowego. W końcu życia Hoyer całkowicie utracił wzrok.

W ciągu swojej kariery opublikował około 100 prac, które ukazały się w języku polskim, rosyjskim oraz niemieckim. Jego prace przyczyniły się do polskiego przekładu podręczników autorstwa Hermanna, Dondersa i Vierordta. W 1876 roku Hoyer dokonał opisu zespolenia tętniczo-żylnego, znanego później jako kłębki Hoyera. Stworzył także pierwszy oryginalny podręcznik histologii w języku polskim zatytułowany „Histologia ciała ludzkiego”. Był pionierem w hodowli bakterii chorobotwórczych na ziemiach polskich oraz jednym z pierwszych zwolenników teorii ewolucji w kraju.

Hoyer był członkiem założycielem a także prezesem Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego, pełnił także funkcję redaktora naczelnego wydania „Tygodnika Lekarskiego”. W gronie jego uczniów znalazły się znane postacie, takie jak Józef Nusbaum-Hilarowicz, Edward Strasburger, Zygmunt Laskowski, Wacław Mayzel oraz Kazimierz Kostanecki. W jego pracowni pracowali również Teodor Dunin, Zygmunt Kramsztyk, Władysław Matlakowski oraz Józef Peszke.

W 1884 roku jego uczniowie oraz współpracownicy wspólnie zorganizowali jubileuszowy event, a z tej okazji wydano specjalną księgę pamiątkową na uczczenie dwudziestopięciolecia jego pracy naukowej. Hoyer został odznaczony takimi honorami, jak Order św. Stanisława oraz Order św. Anny II klasy. W 1895 roku uzyskał tytuł członka zwyczajnego Akademii Umiejętności, a w 1900 roku doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Był także członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina. Z małżeństwa z Ludwiką Werner miał syna Henryka Ferdynanda Hoyera (1864–1947). Hoyer zmarł 3 lipca 1907 roku w Warszawie na gruźlicę kości. Jego szczątki spoczywają na cmentarzu ewangelicko-augsburskim (aleja C, grób 64). W Inowrocławiu, na miejscu jego rodzinnego domu, w 1962 roku umieszczono tablicę pamiątkową, aby uczcić jego pamięć.

Wybrane prace

Henryk Fryderyk Hoyer był autorem wielu istotnych prac, które miały znaczący wpływ na rozwój histologii oraz medycyny. Jego publikacje obejmowały szeroki zakres tematów, a niektóre z nich to:

  • De tunica mucosa narium structura. Berlin, 1857,
  • ”Histologia ciała ludzkiego. Warszawa: Cesarsko-Królewska Warszawska Medyko-Chirurgiczna Akademia, 1862,
  • O nervah rogovoj oboločki. Varšava: 1871,
  • Przyczynek do techniki histologicznej. Gazeta Lekarska, 1882,
  • O nastrzykiwaniu naczyń śledziony dla badań histologicznych. Gazeta Lekarska, 1887,
  • Beitrag zur Kenntniss der Lymphdrüsen. Archiv für mikroskopische Anatomie 34, s. 208-224, 1889,
  • Ueber den Nachweis des Mucins in Geweben mittelst der Färbemethode. Archiv für Mikroskopische Anatomie 36, s. 310-374, 1890,
  • Pogląd teoretyczny na przeciwgruźliczy środek Koch’a. Gazeta Lekarska, 1891,
  • Spostrzeżenia uzasadniające teoryę o pasożytniczem pochodzeniu chorób zakaźnych. Wszechświat, 1893,
  • Zur Histologie der capillaren Venen in der Milz. Anatomischer Anzeiger, 1900.

Oceń: Henryk Fryderyk Hoyer

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:8