I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu

---

Historia

W 1855 roku powstała szkoła, która pierwotnie funkcjonowała jako niemieckie Królewskie Gimnazjum (Königliches Gymnasiums) dedykowane chłopcom. Od 1860 roku placówka znajduje się w obecnej lokalizacji, przy ulicy 3 Maja 11/13. W 1880 roku do istniejącego budynku dobudowano salę sportową, a otaczające ją boisko wzbogaciło infrastrukturę. W latach 1913–1915 zrealizowano budowę dwuskrzydłowego gmachu, w którym umieszczono aulę. W 1976 roku wprowadzono nową salę gimnastyczną oraz łącznik łączący ją z głównym budynkiem.

W szkole uczyli się Niemcy, Polacy oraz Żydzi, a grono pedagogiczne składało się zarówno z Niemców, jak i niewielkiej grupy Polaków. W latach 1870–1880 wśród uczniów można było spotkać przyszłego poetę oraz patrona tej placówki, Jana Kasprowicza.

W 1873 roku język polski stracił status przedmiotu wykładowego, a jego nauka stała się nieobowiązkowa. Polskość była jednak podtrzymywana przez tajne organizacje, w tym Tajne Kółko Literackie Młodzieży Polskiej im. Tomasza Zana, które powstało około 1870 roku oraz organizację filomacką „Wincenty Pol”, działającą w latach 1873–1883. Proces germanizacji postępował, co doprowadziło w 1907 roku do całkowitego usunięcia języka polskiego z programu nauczania.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę w 1919 roku, szkoła przeszła pod polską administrację, a już rok później odbył się pierwszy egzamin dojrzałości przed polską komisją. W 1926 roku nadano jej imię Jana Kasprowicza. Na podstawie ustawy o szkolnictwie z 1932 roku, placówka została przekształcona z ośmioletniego gimnazjum w szeregową szkołę, składającą się z czteroletniego gimnazjum i dwuletniego liceum, oferującym wydziały humanistyczne, klasyczne, przyrodnicze oraz matematyczno-fizyczne.

Na początku II wojny światowej budynek szkoły został przekształcony w kwaterę oraz szpital dla niemieckich żołnierzy rannych w kampanii wrześniowej. W 1940 roku stworzono tam gimnazjum z internatem przeznaczonym dla niemieckich chłopców. Po wyzwoleniu miasta w 1945 roku, placówka wznowiła działalność jako polska szkoła koedukacyjna.

W ciągu swojego funkcjonowania, szczególnie od połowy XX wieku, instytucja stała się kluczowym ośrodkiem edukacyjnym w regionie. Uczniowie corocznie osiągają liczne sukcesy edukacyjne, co pozwala szkole zajmować wysokie miejsca w licznych rankingach. Przy szkole działają teatr, koła naukowe oraz klub sportowy, organizujący coroczne ogólnopolskie turnieje koszykarskie, a także muzeum i biblioteka, która może poszczycić się ponad 30 tysiącami woluminów oraz wartościowymi starodrukami. Prężnie funkcjonuje również Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum, które w 2005 roku zorganizowało zjazd z okazji 150-lecia szkoły, przyciągając ponad 1000 absolwentów.

Szkoła regularnie organizuje różnorodne imprezy kulturalne, wykłady oraz odczyty, a także aktywnie realizuje program Wszechnicy Absolwentów. Uczniowie wraz z nauczycielami trzykrotnie zaprezentowali plenerowe widowisko „Misterium Męki Pańskiej” dla mieszkańców Inowrocławia (w 2007, 2008 i 2009 roku), a w styczniu 2009 roku, wraz z grupami rekonstrukcyjnymi, przeprowadzili inscenizację walk powstania wielkopolskiego na ulicach miasta, na podstawie scenariusza nauczyciela Edmunda Mikołajczaka. W grudniu 2011 roku otwarto przy szkole miniobserwatorium astronomiczne jako część projektu Astrobaza.

Rok 2005 został ogłoszony przez Radę Miasta Inowrocławia „Rokiem Liceum Jana Kasprowicza”, a w następnym roku szkoła otrzymała honorową odznakę „Zasłużony dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego”. Najdłużej sprawującym stanowisko dyrektora placówki był Zdzisław Żyliński, który piastował tę funkcję w latach 1977–2005. W latach 2005–2007 obowiązki dyrektora pełnił Grzegorz Roszak, który zrezygnował z tej roli po wyborze na Posła na Sejm. Przez krótki czas obowiązki dyrektora pełnił Krzysztof Śledziński, wicedyrektor od 1994 roku. Od 1 stycznia 2008 roku funkcję dyrektora objął Rafał Łaszkiewicz.

Dyrektorzy

I. Okres początkowy, który obejmuje czas od momentu założenia placówki do chwili odzyskania niepodległości przez Inowrocław, trwał od 1855 do 1919 roku.

• Eduard Gustav Schaub – 1855–1859,
• Theodor Bernhard Gunther – 1859–1872,
• Karl Friedrich Menzel – 1872–1882,
• Ernst Traugott Eichner – 1883–1902,
• Ernst Viedt – 1902–1919.

II. Lata międzywojenne od 1919 do 1939 roku.

• Wojciech Krajewski – 1919–1920,
• Jan Augustak – 1920–1931,
• Zenon Niedzielski – 1931–1932,
• Józef Czownicki – 1932–1939.

III. Czas po II wojnie światowej, który rozpoczął się w 1945 roku.

• Jan Mikołajewski – 1945,
• Edward Mańkowski – 1945–1951,
• Mieczysław Zandecki – 1951–1953,
• Roman Mróz – 1953–1956,
• Stanisław Korpalski – 1956–1966,
• Henryk Kaczmarek – 1966–1968,
• Andrzej Krzemiński – 1968–1977,
• Zdzisław Żyliński – 1977–2005,
• Grzegorz Roszak – 2005–2007,
• Krzysztof Śledziński – 2007 (p.o.),
• Rafał Łaszkiewicz – od 2008.

Uczniowie

W kontekście bogatej historii I Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu, warto zwrócić uwagę na wielu jego absolwentów, którzy zyskali powszechne uznanie w różnorodnych dziedzinach.

Wśród nich znajduje się Henryk Arctowski (1871–1931), znany geofizyk i geograf, który wsławił się badaniami polarnymi i uznawany jest za „ojca” glacjologii w Polsce.

Innym niezwykle ważnym absolwentem był Marian Biskup (1922–2012), historyk oraz czołowy badacz dziejów Prus i Pomorza, będący członkiem Polskiej Akademii Nauk oraz PAU, a także honorowym obywatelem Inowrocławia.

Swoje osiągnięcia w inżynierii budownictwa miał prof. Zbigniew Błochowiak, który pełnił funkcję głównego inspektora rozbudowy Krakowa oraz kierował Instytutem Technologii i Organizacji Budownictwa na Politechnice Krakowskiej w latach 1976–1982.

Przedstawiciele różnych dziedzin sztuki i nauki również są dumą tej szkoły, w tym hr. Adolf Rafał Bniński (1884–1942), wojewoda poznański, który podczas II wojny światowej był delegatem rządu dla ziem zachodnich, a także Ryszard Brejza (ur. 1958), polityk i prezydent miasta Inowrocławia.

W sporcie wyróżnia się Kazimierz Burzyński (1897–1944), pilot komunikacyjny, który brał udział w II wojnie światowej, pełniąc rolę pilota „Mostu Atlantyckiego”, a także Stefan Chojnacki (1913–1942), dziennikarz i działacz polityczny Stronnictwa Narodowego.

Wśród architektów znajdziemy Stefana Cybichowskiego (1881–1940), twórcę projektów obiektów Targów Poznańskich oraz ponad stu kościołów, a także prof. Zygmunta Cybichowskiego (1879–1946), prawnika i specjalistę w dziedzinie prawa międzynarodowego, który pełnił funkcję dziekana Wydziału Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Wśród jest również profesor Mieczysław Czajkowski, znany fizyk, oraz Witold Degler (1915–1985), poeta i satyryk, który był związany z Polską Armią Powstania.

Warto wspomnieć o Ryszardzie Długołęckim (ur. 1933), lekarzu i himalaiście, znanym ze swoich wyjątkowych wypraw górskich, oraz Zbigniewie Droszczu (1930–1997), dyrygencie teatralnym, który zapisał się w historii polskiego teatru.

Orędownikiem społeczności lokalnej był dr n. med. Aleksander Dubiski (1886–1939), który aktywnie działał w Ostrowie Wielkopolskim, jak również ks. kardynał Bolesław Filipiak (1909–1978), dziekan Świętej Roty Rzymskiej.

Eligiusz Zbigniew Gałęzewski (1923–1996) jako inżynier był dyrektorem i wiceprezesem Lockheed Aircraft International A.G. w Kalifornii, zaś ks. kardynał Józef Glemp (1929–2013) to arcybiskup metropolita Warszawy i prymas Polski, cieszący się dużym uznaniem.

Janusz Głowacki (1929-) pełnił funkcje dyrektora DOKP w Lublinie i Katowicach, a także podsekretarza stanu w Ministerstwie Komunikacji.

Na czoło wybitnych osób stawia się również prof. Jan Hanasz (1934–2020), który był radioastronomem, autorem pierwszego polskiego eksperymentu kosmicznego, oraz Radosława Hyżego (ur. 1973), koszykarza reprezentującego Polskę, który był związany z klubem Śląsk Wrocław.

W środowisku naukowym wyróżnia się prof. Mariusz Jaskólski (ur. 1952), laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej oraz Jerzy Jędrzejewski, pilot doświadczalny oraz Beata Kawka (ur. 1967), znana aktorka filmowa, teatralna i dubbingowa.

Duchowy przewodnik, bł. ks. Stanisław Kubski (1876–1942), oraz ks. Antoni Laubitz (1861–1939), biskup sufragan gnieźnieński, również wpisują się w historię szkoły jako znaczące postacie.

Ważnym wydarzeniem była działalność Tadeusza Lisickiego (1910–1991), generała Armii Brytyjskiej, który czuwał nad polskimi kryptologami w Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej.

Kazimierz Mazur (1930–2000) jako pięcioboista nowoczesny z Rzymu 1960 r. oraz prof. Benon Miśkiewicz (1930–2008) jako historyk i rektor Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu również zapisali się w dziejach tej instytucji.

Na szczególną uwagę zasługuje prof. Jan Witold Moll (1912–1990), kardiochirurg, oraz prof. Jacek Namieśnik (1949–2019), profesor nauk chemicznych i rektor Politechniki Gdańskiej.

Nie można też pominąć Juliana Nowickiego (1912–1936), powiązanego z ruchem robotniczym oraz prof. Macieja Nowickiego (ur. 1941), ministra środowiska, który działał w rządach Jana Krzysztofa Bieleckiego i Donalda Tuska.

Powszechnie znany jest Ryszard Olszewski (ur. 1932), uczestnik olimpiady w Rzymie 1960 oraz Agnieszka Pachałko (ur. 1973), która zdobyła tytuł Miss International 1993.

Na końcu w zestawieniu warto wspomnieć o ks. Tomaszu Pecie (ur. 1951), arcybiskupie metropolitą Astany, oraz prof. Antoni Pruszewicz (ur. 1931), otolaryngolog i rektor Akademii Medycznej w Poznaniu.

Kolejną znaną postacią jest prof. Moritz von Rohr (1868–1940), ekspert Zakładów Karla Zeissa, a także prof. Kazimierz Rolewski (1887–1936), rektor Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu.

Z perspektywy zarządzania edukacją, Grzegorz Roszak był dyrektorem Liceum w latach 2005–2007 oraz posłem reprezentującym Platformę Obywatelską w Sejmie.

Ostatecznie, na uwagę zasługuje dr Leon Surzyński (1891–1967), lekarz, który ożywiał kulturę polską oraz Stanisław Szenic (1904–1987), prawnik i pisarz, a także dr Juliusz Trzciński (1880–1939), będący m.in. ministrem b. dzielnicy pruskiej.

Nie można zapominać o prof. inż. Józefie Zabłockim (ur. 1924), chemiku, który przez wiele lat był nauczycielem akademickim na Politechnice Śląskiej w Gliwicach.

Rankingi

Ważnym elementem oceny szkół średnich są różnorodne rankingi, które odzwierciedlają osiągnięcia edukacyjne uczniów. W 2019 roku Liceum zajęło 7. miejsce w województwie kujawsko-pomorskim oraz 174. w skali całego kraju.

W roku szkolnym 2007/2008 szkoła zdobyła pozycję lidera w województwie kujawsko-pomorskim, przyznając uczniom łącznie 26 tytułów laureata i finalisty w ogólnopolskich olimpiadach przedmiotowych. W kolejnym roku, 2008/2009, szkoła znalazła się na drugiej pozycji w regionie, uzyskując 21 tytułów laureata oraz finalisty. Natomiast w roku szkolnym 2009/2010, pozycja ta również została utrzymana, z osiągnięciem 3 tytułów laureata oraz 20 tytułów finalisty olimpiad.

Od 2011 roku zasady tworzenia rankingów uległy modyfikacji. Do wcześniejszych kryteriów olimpijskich, które opierały się na liczbie laureatów i finalistów przeliczonej na liczby uczniów, wprowadzono nowe elementy. Obejmują one wyniki egzaminów maturalnych oraz kryterium akademickie, które ocenia szkoły na podstawie opinii pracowników wyższych uczelni. W rezultacie, w 2011 roku I LO zajęło 55. miejsce w kraju oraz 5. w województwie, zgodnie z nowymi zasadami, natomiast według starych zasad szkoła utrzymała 2. miejsce w regionie i uplasowała się na 21. pozycji w skali kraju.

Ogólnopolski ranking szkół ponadgimnazjalnych „Rzeczpospolitej” oraz „Perspektyw”
Rok	Miejsce
2005	54.
2006	39.
2007	141.
2008	41.
2009	17.
2010	27.
2015	140
2016	228
2017	224
2018	336
2019	174

---

Oceń: I Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu

---