Bronisław Franciszek Przygodziński, urodzony 3 października 1898 roku w Inowrocławiu, to postać, która na zawsze wpisała się w karty polskiej historii.
Jako kapitan artylerii Wojska Polskiego, był osobą odznaczoną Krzyżem Walecznych, co świadczy o jego odwadze i determinacji w obronie ojczyzny.
Niestety, jego życie zakończyło się tragicznie 13 kwietnia 1940 roku w Katyniu, gdzie stał się jedną z wielu ofiar zbrodni katyńskiej.
Życiorys
Bronisław Przygodziński, syn Jana i Stanisławy ze Słowińskich, był studenckim uczestnikiem Uniwersytetu Poznańskiego, gdzie ukończył swoje wykształcenie. Jego wojskowa kariera rozpoczęła się podczas I wojny światowej, w czasie której walczył w armii cesarstwa niemieckiego. Po zakończeniu wojny w 1919 roku, związał się z Wojskiem Polskim.
W 1921 roku zrealizował regularne szkolenie w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii, a z dniem 1 września tego samego roku otrzymał stopień podporucznika artylerii, z datą starszeństwa ustaloną na 1 czerwca 1919 roku. Piastował wtedy stanowisko w 14 dywizjonie artylerii ciężkiej.
W 1922 roku służył jako oficer 7 pułku artylerii ciężkiej, a już rok później, osiągnął stopień porucznika z datą starszeństwa na 1 lipca 1920, uzyskując jednocześnie drugą lokatę. W 1924 znalazł się poza służbą wojskową, pozostając jednak w rezerwie 7 pułku artylerii ciężkiej jako były oficer zawodowy.
Na początku 1934 roku podlegał pod PKU Poznań Miasto, a w 1939 awansował do stopnia kapitana, również ze starszeństwem z dnia 19 marca. W tym czasie był oficerem rezerwy zawisł 17 pułku artylerii lekkiej.
W wyniku agresji ZSRR na Polskę 17 września 1939 roku, Przygodziński został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie. Zgodnie z danymi z kwietnia 1940 roku, znajdował się w obozie w Kozielsku. Został przekazany 11 kwietnia 1940 roku do naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD, gdzie figurował na liście wywózkowej 025/1. Niestety, został zamordowany 13 kwietnia 1940 roku w lesie katyńskim.
Po wojnie, w 1943 roku, Przygodziński został zidentyfikowany przez Niemców podczas ekshumacji. Jego wpis znalazł się w księdze czynności, datowanej na 28.04.1943 roku, a jego imię figuruje na liście AM-183-664. Przy znalezionych szczątkach w mundurze odkryto trzy pocztówki adresowane przez E. Przygodzińską, trzy listy oraz jedną fotografię.
O Bronisławie Przygodzińskim wspominał wójt gminy Kuślin, Stefan Frąckowiak, w liście do rodziny, co świadczy o jego pamięci wśród bliskich oraz społeczności.
W Archiwum Robla zachował się kalendarzyk, znaleziony przy ciele kapitana Józefa Trepiaka, w którym Przygodziński został odnotowany pod datą 11 kwietnia 1940 roku jako jeden z oficerów wywiezionych z obozu (pakiet 0867-06).
Postać Bronisława Przygodzińskiego figuruje również na liście ofiar, która została ogłoszona w Gońcu Krakowskim nr 97, a także w Nowym Kurierze Warszawskim nr 110 i Gazecie Lwowskiej, co dowodzi jego tragicznego losu w obliczu historycznych wydarzeń.
Życie prywatne
Bronisław Przygodziński był przemysłowcem, którego życie prywatne związane było z Poznaniem, gdzie mieszkał przy ul. Półwiejskiej 19. W życiu osobistym był żonaty, co znajduje odzwierciedlenie w jego stabilnej sytuacji rodzinnej.
W sferze zawodowej, prowadził firmę rymarsko-siodlarską pod nazwą Zakłady Przemysłowe Bronisław Przygodziński i Ska, która mieściła się przy Al. Marszałka Piłsudskiego w Poznaniu. Dodatkowo, był wspólnikiem w hurtowni tekstylno-gumowej o nazwie Ha Te Ge, którą dzielił z Wacławem Scheitzem. Ta spółka jawna rozpoczęła swoją działalność 15 lutego 1931 roku, wpisując się w historię lokalnego przemysłu.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło pośmiertnie mianował go na stopień majora. Uroczysty awans został ogłoszony 9 listopada 2007 podczas ceremonii „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” w Warszawie.
W hołdzie dla jego pamięci, Dąb Pamięci został zasadzone przez Szkołę Podstawową nr 11 im. Stefana Batorego w Inowrocławiu. Certyfikat potwierdzający ten akt nosi numer 1494/1771/WE/2009.
Ordery i Odznaczenia
Bronisław Przygodziński, znany ze swojej odważnej postawy, został uhonorowany w następujący sposób:
- Krzyż Walecznych,
- Krzyż Kampanii Wrześniowej – otrzymany pośmiertnie 1 stycznia 1986,
- W dniu 4 kwietnia 1938 roku Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia.
Przypisy
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 10.10.2024 r.]
- Bohaterowie – Strona 409 – Katyń… ocalić od zapomnienia [online] [dostęp 16.11.2019 r.]
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych, Warszawa 1922, s. 216.
- Kurier Poznański (nr 438, R. 32, wydanie P), Poznań, 25.09.1937 r., s. 14.
- Ogłoszenia Sądowe Zawierające Obwieszczenia Sądów Województwa Poznańskiego (R. 7, nr 16), Poznań, 15.08.1931 r., s. 5.
- Dziennik Personalny (R.2, nr 38), Warszawa, 08.10.1921 r., s. 1402.
- ZdzisławZ. Kościański ZdzisławZ., Nowotomyślanie, ofiary zbrodni katyńskiej, „Przegląd Nowotomyski” (nr 4, 2007), Nowy Tomyśl 2007, s. 6.
- „Gazeta Lwowska” (nr 110, R 3), Lwów, 12.05.1943 r., s. 2.
- Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 791, 828.
- Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 711, 782.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 199.
- Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 183.
- The Katyn Forest Massacre, Washington 1952, s. 139.
- a b c d e УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 618.
- Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 05.10.2007 r. w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie.
- a b c Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 504.
- JędrzejJ. Tucholski JędrzejJ., Mord w Katyniu, 1991, s. 197.
- „Kurier Poznański” (nr 438, R. 32, wydanie P), Poznań, 25.09.1937 r., s. 14.
- Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 16.11.2019 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 10.10.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Kazimierz Dratwiński | Leon Starybrat | Tadeusz Szczepanowski | Hans Jeschonnek | Marian Słowiński | Witold Krzymiński | Florian Cerkaski | Julian Siedlecki | Andrzej Przekwas | Janusz Halak | Włodzimierz Radajewski | Jan DziedzicOceń: Bronisław Przygodziński