Jan Michał Piechocki, którego życie trwało od 1899 do 1978 roku, był niezwykle wpływowym działaczem kultury w Bydgoszczy. Jako nauczyciel, publicysta oraz dziennikarz, miał znaczący wpływ na życie społeczno-kulturalne swojego miasta.
Był także zaangażowany w działalność polityczną, będąc członkiem Stronnictwa Demokratycznego, co podkreśla jego oddanie sprawom lokalnym i krajowym.
Życiorys
Jan Piechocki przyszedł na świat 30 sierpnia 1899 roku w Inowrocławiu. Był synem Wacława Piechockiego, kupca, oraz Anny z domu Szpek. Jego edukacja rozpoczęła się w Gimnazjum Klasycznym w Gnieźnie, gdzie przenieśli się jego rodzice. Po zakończeniu nauki i uzyskaniu matury w 1919 roku, zdecydował się na studia z zakresu filologii polskiej na Uniwersytecie Poznańskim.
Dwudziestolecie międzywojenne
W roku 1924 Jan Piechocki zdobył kwalifikacje do nauczania języka polskiego w szkołach średnich. Swoją karierę edukacyjną rozpoczął w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym w Środzie Wielkopolskiej, gdzie uczył w latach 1925–1928. Następnie, po przeprowadzce do Bydgoszczy, pracował w Państwowym Gimnazjum Humanistycznym (1928–1931) oraz Państwowym Gimnazjum Klasycznym (1931–1939). W 1926 roku uzyskał tytuł doktora filozofii na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1930–1931 przebywał w Szwajcarii i Francji jako stypendysta Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego; uczestniczył w zajęciach w Instytucie Jean-Jacques Rousseau w Genewie oraz obserwował różne szkoły we Francji.
Oprócz pracy dydaktycznej, jego zaangażowanie w działalność społeczną było bardzo szerokie. Współpracował z wieloma publikacjami bydgoskimi oraz poznańskimi, takimi jak „Dziennik Poznański”, „Wici Wielkopolskie” czy „Dziennik Bydgoski”. Był również regularnym recenzentem teatralnym, analizując nowości wydawnicze. Jego zamieszczony w „Wici” artykuł „Do czego możemy, do czego powinniśmy dążyć” dotyczył celów bydgoskiego regionalizmu. Jako członek zarządu bydgoskiej Rady Artystyczno-Kulturalnej prowadził literacką sekcję radiową Rozgłośni Pomorskiej Polskiego Radia w Bydgoszczy, organizując wykłady poświęcone literaturze i tradycjom regionalnym.
Wydane w tym czasie prace naukowe obejmują między innymi „Norwidowską koncepcję sztuki-pracy” z 1929 roku.
Okupacja niemiecka
W czasie niemieckiej okupacji, Jan przebywał w Bydgoszczy, gdzie dwukrotnie został internowany, jednak szczęśliwie uniknął egzekucji. Pracował m.in. jako robotnik budowlany, kancelista w Kasie Chorych oraz zatrudniony w fabryce amunicji DAG Fabrik Bromberg w Łęgnowie. Zdecydowanie odmówił podpisania niemieckiej listy narodowej. Swoje doświadczenia z okresu okupacji opisał w artykułach publikowanych po wojnie w bydgoskiej prasie, na przykład w serii „Pomorze pod okupacją”, wydawanej przez „Arkona” w latach 1945–1946.
Działalność kulturalna
Po zakończeniu okupacji niemieckiej w styczniu 1945 roku, Jan Piechocki aktywnie włączył się w proces normalizacji życia w Bydgoszczy, obejmując stanowisko tymczasowego inspektora szkolnego. W latach 1945–1947 pełnił funkcję dyrektora Państwowego Wyższego Kursu Nauczycielskiego w Bydgoszczy oraz przewodniczącego Komisji Weryfikacyjno-Klasyfikacyjnej dla słuchaczy szkół wyższych. Następnie, w latach 1945–1948, uczył historii literatury i kultury w bydgoskiej Szkole Dramatycznej. Po wojnie współpracował z Towarzystwem Uniwersytetów Robotniczych, kierując Studium Wychowania Estetycznego. Zasiadał również w Zarządzie Klubu Literacko-Artystycznego w Bydgoszczy, podejmując różnorodne działania, takie jak organizowanie spotkań autorskich oraz uroczystości rocznicowych. W latach 1947–1952 prowadził lekcje języka polskiego w regionalnych szkołach średnich.
Jego zamiłowanie do publicystyki przejawiało się poprzez współpracę z różnymi czasopismami, takimi jak „Arkona”, „Ziemia Pomorska” (gdzie redagował kolumnę Literatura i Sztuka) oraz dwutygodnik „Pomorze”. Od 1952 roku obejmował stanowisko redaktora i kierownika działu kulturalno-oświatowego „Ilustrowanego Kuriera Polskiego”. Od 1960 roku skupił się wyłącznie na pracy dziennikarskiej, publikując wiele szkiców, felietonów i recenzji w takich pismach jak „Gazeta Pomorska”, „Pomorze”, „Tygodnik Demokratyczny” oraz „Kronika Bydgoska”. Ogółem napisał setki artykułów, a także znaną pracę popularnonaukową pt. „Jan Kasprowicz”. W 1959 roku został uhonorowany nagrodą literacką miasta Bydgoszczy za swoją twórczość.
Działalność polityczna
Jan Piechocki był także aktywnym uczestnikiem życia politycznego miasta oraz województwa. Od 1945 roku był jednym z współorganizatorów Stronnictwa Demokratycznego w Bydgoszczy i jednym z najbardziej znaczących działaczy tej partii, szczególnie w pierwszych latach jej istnienia. Zasiadał w Wojewódzkim Komitecie Stronnictwa (1946–1957), a w latach 1957–1959 pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Prezydium Wojewódzkiego Komitetu SD. W latach 1958–1961 zasiadał w Centralnym Komitecie Stronnictwa. Mimo zakończenia działalności w tych organach, nadal angażował się w działania partii w regionie bydgoskim.
Od 1945 do 1958 roku nieprzerwanie był członkiem Miejskiej Rady Narodowej, gdzie reprezentował Stronnictwo Demokratyczne, szczególnie aktywując się w komisji Oświaty i Kultury. W kolejnych latach, w latach 1958–1961, zasiadał w Wojewódzkiej Radzie Narodowej w Bydgoszczy, będąc członkiem Komisji Kultury.
Działalność społeczna
Uczestniczył w licznych organizacjach, takich jak Miejski Komitet Obrońców Pokoju (1949), Front Jedności Narodu (od 1956), Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne oraz Towarzystwo Wiedzy Powszechnej. Był osobą niezwykle pracowitą i zdyscyplinowaną, a po przejściu na emeryturę aktywnie uczestniczył w życiu kulturalnym Bydgoszczy. Zmarł 6 września 1978 roku w Bydgoszczy i został pochowany na cmentarzu Nowofarnym.
Rodzina
Jan Piechocki w 1933 roku ożenił się z Marią Haliną z Kużajów. Z tego związku urodzili się dwójka dzieci: córka Ewa Krystyna, która uzyskała tytuł magistra filologii polskiej, oraz syn Andrzej, hydrobiolog i profesor Uniwersytetu Łódzkiego.
Odznaczenia
Jan Piechocki posiada szereg wyróżnień i odznaczeń, które świadczą o jego znaczącej działalności. Oto lista tych honorów:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Złoty Krzyż Zasługi,
- Srebrny Krzyż Zasługi (dwukrotnie, w latach 1951 oraz 1955),
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955),
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego,
- Medal 25-lecia Stronnictwa Demokratycznego,
- Odznaka honorowa „Bydgoszcz – Zasłużonemu Obywatelowi”,
- Odznaka honorowa „Za szczególne zasługi dla rozwoju województwa bydgoskiego”.
Upamiętnienie
Upamiętnienie Jana Piechockiego dokonało się w znaczący sposób, ponieważ jego imieniem nazwano jedną z ulic na osiedlu Przylesie w Bydgoszczy-Fordonie.
Przypisy
- Polska kultura i sztuka w Bydgoszczy w latach 1920–1939. [w.] Historia Bydgoszczy. Tom II. Część pierwsza 1920–1939: red. Marian Biskup: Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 1999 r., str. 719-675
- M.P. z 1955 r. nr 96, poz. 1260
- M.P. z 1955 r. nr 45, poz. 442
- M.P. z 1951 r. nr 33, poz. 405
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Emilia Nazaruk | Zbigniew Sałaj | Anna Pietrzak (piosenkarka) | Jarek Wist | Tomasz Ziętek | Robert Janowski | Zenon Kosidowski | Kazimierz Borucki | Lucjan Woźniak | Zbigniew Droszcz | Krzysztof Kozak | Grzegorz Kalinowski (pisarz) | Wiesław Rogowski | Jerzy Wróblewski (rysownik) | Marzena Zając | Justus Frantz | Massey | Sławomir Moraczyński | Paweł Rouba | Jacek LabudaOceń: Jan Piechocki