Inowrocławskie Zakłady Chemiczne „Soda-Mątwy” to miejsce, które odgrywa istotną rolę w polskim przemyśle chemicznym. Ten zakład, będący częścią grupy Ciech, funkcjonuje w Inowrocławiu od 1879 roku, kiedy to rozpoczęło swoją działalność. W 1996 roku zakład został przejęty przez znaczący koncern Ciech, co przyczyniło się do jego rozwoju i modernizacji. Obecnie, od 2007 roku, jest częścią grupy kapitałowej Soda Polska Ciech S.A.
Zakład mieści się w lokalizacji, która ma historyczne znaczenie - w Mątwach pod Inowrocławiem. Przemysł chemiczny w tym regionie nie tylko przynosi korzyści ekonomiczne, ale również stanowi ważny element lokalnej tradycji przemysłowej.
Charakterystyka
Lokalizacja
Zakład chemiczny znajduje się w południowej części Inowrocławia, w malowniczym osiedlu Mątwy, które jest usytuowane nad brzegiem rzeki Noteci. Ta lokalizacja sprzyja zarówno działalności przemysłowej, jak i ochronie lokalnego ekosystemu.
Produkty
W ofercie Inowrocławskich Zakładów Chemicznych „Soda-Mątwy” można znaleźć różnorodne produkty, wśród których wyróżniają się: soda kalcynowana w wersji lekkiej oraz ciężkiej, soda oczyszczona, chlorek wapnia, kreda strącana, a także innowacyjne materiały jak żele krzemionkowe, zeolity oraz sita molekularne. Dodatkowo, produkowane są hopkalit, osuszacz cynkowo-wapniowy i kreda nawozowa. Wymienione produkty znajdują szerokie zastosowanie w wielu branżach, w tym w przemyśle chemicznym, metalurgicznym, spożywczym, paszowym i farmaceutycznym.
Zatrudnienie
W roku 2005, zakład zatrudniał około 600 pracowników, co świadczy o jego znaczeniu dla lokalnej gospodarki oraz wpływie na rynek pracy w regionie. Taka liczba pracowników podkreśla także rolę zakładu w wsparciu lokalnych społeczności.
Ochrona środowiska
Zakład chemiczny oddziałuje na zasolenie gruntów w pobliskich terenach. W jego otoczeniu z biegiem lat powstało antropogeniczne solnisko, w którym można spotkać rzadkie rośliny, takie jak mannica odstająca oraz solirod zielny. Od lat 90. XX wieku zakład podejmuje szereg inwestycji mających na celu ochronę środowiska, w tym instalację odwadniania szlamów poprodukcyjnych, które później wykorzystuje się do produkcji nawozów wapniowych. Dodatkowo, wdrożono rozwiązania takie jak odsiarczanie spalin oraz barierowe drenaże w składowiskach odpadów, które mają na celu ochronę gruntów przed skutkami podtapiania i zasalania, jak również uszczelnienia stawów odpadowych. Te działania świadczą o odpowiedzialności zakładu w zakresie ochrony ekologicznej oraz działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Historia
Historia Inowrocławskich Zakładów Chemicznych „Soda-Mątwy” sięga roku 1879, kiedy to przedsiębiorstwo pod nazwą Chemische Fabrik Montwy, Robert Suermondt und Co. zostało założone przez niemieckiego bankiera Roberta Suermondta. Przemysł solny w Inowrocławiu rozwijał się od 1871 roku, co było niezbędne do stworzenia fabryki sody. Już w 1884 roku na terenie miasta funkcjonowały państwowa kopalnia oraz warzelnia soli, a także prywatna ekspozycja, prowadzona przez Friedricha Grundmanna, która dostarczała solankę do nowo powstałej fabryki.
W bardzo krótkim czasie, bo już w 1882 roku, rozpoczęto produkcję sody bezwodnej, osiągając wydajność na poziomie 10 ton dziennie. Dzięki korzystnemu położeniu w Mątwach nad rzeką Notecią, zakład miał dostęp do kluczowych surowców takich jak woda, solanka oraz wapień pochodzący z pobliskich kamieniołomów. Wykorzystywano początkowo metodę okresową Hoenigmanna, a w latach 90. XIX wieku produkcja zaspokajała całkowite roczne zapotrzebowanie na sodę w Prowincji Poznańskiej.
W 1904 roku operacje kopalni sól F. Grundmanna oraz fabryki sody połączono w jeden podmiot, spółkę akcyjną „Steinsalz und Soda Werke”, a w 1907 roku zakład przeszedł w ręce belgijskiego koncernu Solvay, który posiadał także fabryki w Borku Fałęckim. Po tej zmianie rozpoczęto produkcję sody kaustycznej oraz krystalicznej, co wpłynęło na wzrost zatrudnienia do 250 osób. W fabryce zainstalowano nowoczesne technologie wytwarzania sody, a pomoc belgijskich specjalistów przyczyniła się do znaczącej modernizacji.
Jednak w 1907 roku, z powodu nieodpowiedzialnej eksploatacji złóż soli, w Inowrocławiu doszło do zalania kopalń przez wody gruntowe, co spowodowało duże zniszczenia, w tym w kościele Zwiastowania Najświętszej Marii Panny oraz linii kolejowej do Kruszwicy. Po tej katastrofie, początkowo solankę pobierano z zatopionych kopalń, a później z odwiertów o głębokości 400-700 m zlokalizowanych na zachód od ul. Poznańskiej.
W latach 1921-1939 zakład funkcjonował jako część oddziału „Zakłady Solvay w Polsce”. W 1923 roku rozpoczęto budowę nowej kopalni, a do 1929 roku oddano do użytku szyb „Solno I”, który stał się źródłem wydobycia solanki do lat 80-tych. Wkrótce zatrudnienie wzrosło z 367 pracowników w 1921 roku do 633 w 1938 roku.
Epoka Wielkiego Kryzysu (1929-1933) przyniosła trudności finansowe, w wyniku których zamknięto oddział sody kaustycznej i znacznie ograniczono godziny pracy. Mimo to, zakład nie uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej, a produkcję wznowiono w maju 1945 roku pod zarządem Ernesta Pischingera, chemika związana z UMK w Toruniu.
W PRL-u fabryka była największym zakładem przemysłu chemicznego w rejonie Inowrocławia, a od 1946 do 1949 roku odbywała się rozbudowa oraz modernizacja jej mocy wytwórczych. Wśród ważnych inwestycji w latach 50-tych były kolumny karbonizacyjne i nowe laboratoria badawcze. W tym okresie produkcja wzrosła, a zakład posiadał także zakład gastronomiczny oraz organizował wczasy dla swoich pracowników.
W 1991 roku fabryka została przekształcona w spółkę akcyjną, uzyskując w 1996 roku certyfikaty ISO 9001 oraz ISO 14001, jako pierwsza w regionie. W 2005 roku Inowrocławskie Zakłady Chemiczne Soda Mątwy S.A. weszły do Złotej Księgi Przedsiębiorstw Fair Play 2005 oraz w końcu 2008 roku osiągnęły roczną produkcję sody na poziomie 600 tys. ton.
28 sierpnia 1996 roku Ciech S.A. nabył większościowe pakiety akcji tego zakładu oraz Janikowskich Zakładów Sodowych, co przyczyniło się do stworzenia holdingu przedsiębiorstw sodowych. Zobowiązując się do zainwestowania 128 mln USD w modernizację, Ciech zabezpieczył przyszłość i ekologiczną stabilność zakładów. W wyniku restrukturyzacji w 2007 roku zintegrowano oba zakłady sodowe w jedną spółkę, a Inowrocławskie Zakłady Chemiczne Soda-Mątwy S.A. stały się częścią Soda Polska Ciech S.A., kończąc długą historię rozwoju i innowacji.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Inowrocławskie Kopalnie Soli „Solino” | Park Solankowy w Inowrocławiu | Pomnik Królowej Jadwigi w Inowrocławiu | Stadion Miejski w Inowrocławiu | 56 Baza Lotnicza | Areszt Śledczy Inowrocław | Inowrocław (stacja kolejowa) | Inowrocław Rąbinek | Ławeczka Władysława Sikorskiego w Inowrocławiu | Stadion Miejski nr 2 w Inowrocławiu | Tężnie w Inowrocławiu | Uzdrowisko InowrocławOceń: Inowrocławskie Zakłady Chemiczne „Soda-Mątwy”