Uzdrowisko Inowrocław

---

Lokalizacja

Uzdrowisko Inowrocław znajduje się na wydzielonym obszarze zachodniej części miasta. Jego granice od wschodu styka się z osiedlem Nowym oraz Zdrojowym, natomiast od południa ogranicza je osiedle Rąbin. Zachodnia granica uzdrowiska jest jednocześnie granicą miasta.

Północno-zachodnia część strefy uzdrowiskowej jest określona przez linię kolejową nr 131, znaną jako magistrala węglowa. Cały kompleks uzdrowiskowy obejmuje park Solankowy o powierzchni 85 ha oraz dzielnicę uzdrowiskową, w której znajdują się sanatoria, hotele oraz wille wypoczynkowe.

Charakterystyka

Uzdrowisko Inowrocław to renomowane miejsce, które koncentruje swoją działalność na leczeniu schorzeń układu ruchu, reumatologii oraz chorób układu krążenia. Znajduje się w obrębie parku Solankowego, który zajmuje przestrzeń ponad 85 hektarów. W skład Spółki „Solanki” wchodzi pięć placówek, oferujących usługi lecznicze oraz noclegowe, które przyciągają w ciągu roku ponad 26 tys. kuracjuszy.

Wśród tych zakładów wyróżniają się:

• Sanatorium „Kujawiak” – al. Sienkiewicza 50,
• Sanatorium „Kujawianka” – ul. Solankowa 68-70,
• Solanki Medical SPA – ul. Wilkońskiego 23,
• Willa „As” – ul. Wilkońskiego 18,
• Willa „Ostoja” – al. Sienkiewicza 49.

W otoczeniu parku działają dodatkowe jednostki oferujące ciekawe usługi lecznicze, rehabilitacyjne oraz wypoczynkowe. Wśród nich znajdziemy zarówno placówki prywatne, jak i te branżowe oraz samorządowe. Przytoczyć tu można sanatoria takie jak: „Oaza”, „Modrzew”, „Energetyk”, „Przy Tężni” oraz różnorodne hotele, na przykład hotel Park, a także wille wypoczynkowe.

W roku 2001 została uruchomiona tężnia solankowa, która jest dostrzegalna obok znanej tężni w Ciechocinku; jest to jeden z dwóch takich obiektów w województwie kujawsko-pomorskim. To miejsce jest kluczowe dla uzdrowiska, przyciągając inwestycje i turystów z całej Polski.

Park zdrojowy, w połączeniu z tężniami i dzielnicą uzdrowiskową, tworzy serce rekreacji w Inowrocławiu, definiując je jako „zieloną oazę” oraz najważniejszy obszar urbanistyczny, środowiskowy i turystyczny. W przestrzeniach parku mamy możliwość skorzystania z pijalni wód, gdzie oferowane są lokalne wody mineralne, takie jak „Inowrocławianka” oraz „Jadwiga”, a także z urokliwych basenów solankowych („Termy Inowrocławskie”) oraz z obiektów oferujących różne atrakcje rekreacyjne i przyrodnicze. Można tu znaleźć restauracje, dancingi oraz uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w muszli koncertowej i teatrze letnim, a także odwiedzić palmiarnię oraz ogrody, w tym ogrody papieskie powstałe na cześć papieża Jana Pawła II.

Rozwój parku postępuje również w kierunku udoskonalania infrastruktury, co miało miejsce w 2012 roku, kiedy to powstał nowy kompleks, w którym urządzono sztuczne kąpielisko z plażą oraz odpowiednie miejsca do grillowania.

Nagrody gospodarcze

• Medal Europejski 2002,
• HIT 2004,
• certyfikat Zintegrowany System Jakości ISO 9001:2000,
• System Zasad Bezpieczeństwa Żywności HACCP,
• tytuł „Ośrodek Przyjazny Osobom Niepełnosprawnym”.

Historia

Okres pruski 1875-1919

Rozwój lecznictwa uzdrowiskowego w Inowrocławiu w dużej mierze zawdzięcza się odkryciu pokładów soli w 1868 roku, co przyczyniło się do powstania przemysłu chemicznego opartego na soli kamiennej. Uzdrowisko „Solanki”, którego powstanie datuje się na 1875 rok, zainaugurowane zostało przez doktora praw oraz przedsiębiorcę Zygmunta Wilkońskiego, który był także właścicielem majątków Rąbin i Mały Rąbin (Rąbinek). Wspólnie z Oskarem Triepcke i Samuelem Hoenigerem, Wilkoński zainicjował działalność Towarzystwa Akcyjnego „Solanki Inowrocławskie”, które zainwestowało w budowę obiektów kąpielowych i parku zdrojowego.

W czerwcu 1875 roku w spółce znajdowało się już 50 akcjonariuszy. Rok później oddano do użytku pierwszy dom kuracyjny z 14 łazienkami, co znacząco przyczyniło się do rozkwitu miasta jako kurortu. Solanka była dostarczana z warzelni soli umiejscowionej przy ulicy Pakoskiej. Równocześnie Lucjan Grabski stworzył ogród francuski o powierzchni 1 ha, który stanowił początek parku zdrojowego. W 1880 roku zbudowano Zakład Wodoleczniczy „Nowy Świat” przy ulicy Narutowicza.

Po śmierci Zygmunta Wilkońskiego w 1881 roku, wszystkie udziały „Solanek Inowrocławskich” zostały przekazane miastu. W 1886 roku zbudowano Specjalny Zakład Leczniczy dla dzieci z chorobami reumatycznymi. W 1890 roku dzięki dr Józefowi Krzymińskiemu powstał Zakład Wodoleczniczy, w którym oferowano nie tylko kąpiele solankowe, lecz także borowinowe oraz igliwiowe. Również w parku zdrojowym założono cieplarnię w 1910 roku oraz pijalnię wód mineralnych w 1915 roku, gdzie podawano lokalnie produkowaną „Kujawiankę”. Uzdrowisko czynne było wyłącznie w sezonie letnim, od maja do października, a kuracjusze korzystali z bazy noclegowej w prywatnych willach i pensjonatach.

Pomimo protektoratu niemieckiej pary cesarskiej, rząd Niemiec nie przyznawał subwencji, co wpływało na ograniczoną popularność uzdrowiska w porównaniu do innych miejscowości w głębi Rzeszy Niemieckiej. Z drugiej strony liczba pacjentów ciągle rosła.

W 1919 roku, po wyzwoleniu miasta dzięki wojskom powstania wielkopolskiego, prezydent Józef Krzymiński przystąpił do rozbudowy uzdrowiska. W tym czasie uzdrowisko zgromadziło blisko 1000 kuracjuszy.

Okres międzywojenny 1919-1939

Od 1922 roku uzdrowisko uzyskało nazwę „Inowrocław Zdrój”, chociaż nieoficjalnie znane było jako „Solanki”. Towarzyszyła mu stopniowo rosnąca popularność, co było efektem korzystnych właściwości solanek, borowin, wód mineralnych oraz różnorodnych zabiegów. W latach 30. XX wieku wprowadzono pijalnię wód źródło słonogorzkie, bogate w sole magnezu, pomocne w leczeniu otyłości.

Wielki kryzys, który miał miejsce w Polsce w latach 1929-1933, w niewielkim stopniu wpłynął na frekwencję, jednak liczba kuracjuszy wzrosła z 3 tys. w 1925 roku do 5,7 tys. w latach 30. XX w., a liczba zabiegów do 190 tys. w 1936 roku. Miasto inwestowało w rozwój i estetykę uzdrowiska, co zaowocowało powstaniem muszli koncertowej w 1920 roku, zakładu kąpieli borowinowych w 1925 roku, a także nowego mostu i molo w 1934 roku.

Na terenie uzdrowiska odbywały się ogólnopolskie zjazdy medyczne, a wśród gości pojawiali się prominentni politycy i artyści, tacy jak premier Władysław Grabski, wojewoda pomorski Władysław Raczkiewicz (przyszły prezydent RP na uchodźstwie), gen. Władysław Sikorski, gen. Józef Haller, a także prezydenci Stefan Starzyński (Stefan Starzyński) i Cyryl Ratajski, olimpijczyk Janusz Kusociński, oraz pisarka Maria Konopnicka.

Okres okupacji niemieckiej 1939-1945

W trakcie okupacji hitlerowskiej, Uzdrowisko Inowrocław było przeznaczone wyłącznie dla Niemców, a na jego terenie powstał otwarty basen kąpielowy oraz zmodernizowane budynki łazienek.

Okres PRL

Po zakończeniu II wojny światowej, Uzdrowisko na nowo wznowiło działalność leczniczą już w maju 1945 roku, a z usług skorzystało 1179 kuracjuszy oraz 340 mieszkańców, w tym wielu żołnierzy. W 1950 roku uzdrowisko zostało upaństwowione i przejęte przez Centralny Zarząd Uzdrowisk Polskich, co rozwinęło jego działalność, w tym usług profilaktycznych i rehabilitacyjnych. Inowrocław wyróżniał się w kraju dzięki wprowadzeniu gimnastyki leczniczej pod kierunkiem instruktora wychowania fizycznego.

W 1956 roku odsłonięto pomnik Zygmunta Wilkońskiego, a Instytut Balneoklimatyczny w Poznaniu utworzył w sanatorium ZUS oddział kliniczny ds. reumatologii i gastrologii. W 1963 roku opublikowano monografię „Inowrocław-Zdrój” prof. dra med. Juliana Papierkowskiego, a w latach 1967, 1969 i 1972 wydano kolejne tomy „Informatora Naukowego Uzdrowiska Inowrocław”. W 1970 przekształcono cztery sanatoria w szpitale uzdrowiskowe.

W latach 60. i 70. XX wieku rozwijała się sieć sanatoryjna, a leczenie obejmowało grupy zawodowe, w tym nauczycieli oraz dzieci uczestniczące w koloniach zdrowotnych. Uznani byli także obcokrajowcy, w szczególności Polonia. W 1973 roku Akademia Medyczna w Poznaniu objęła uzdrowisko swoim patronatem, a kilka lat później powstały liczne ośrodki naukowo-badawcze, które prowadziły badania w zakresie reumatologii czy gastroenterologii.

W latach 1951–1979 liczba kuracjuszy sanatoryjnych wzrosła z 3,5 do 6 tys. osób. Po 1979 roku rozpoczęto budowę nowego kompleksu szpitalnego oraz zespołu szpitali uzdrowiskowych. W 1988 roku oddano do użytku Zespół Sanatoriów Uzdrowiskowych „Kombatant”.

W okresie PRL organizowano różne wydarzenia kulturalne dla kuracjuszy, takie jak koncerty Inowrocławskiej Orkiestry Promenadowej w parku solankowym.

Okres III RP

W latach 90. XX wieku wiele obiektów uzdrowiskowych częściowo skomercjalizowano, a park Solankowy został zrewitalizowany dzięki funduszom Unii Europejskiej. W 2001 na terenie parku zbudowano tężnię solankową, a kolejne atrakcje, jak ławeczka gen. Władysława Sikorskiego, pojawiły się w 2005 roku. W 2009 roku część parku zmieniono w Ogrody Papieskie, a w 2010 roku przeprowadzono prywatyzację spółki „Solanki”.

W 2012 roku park został poszerzony w kierunku południowo-zachodnim, a rok później powstały nowe obiekty, jak palmiarnia, pijalnia wód „Inowrocławianka” oraz „Inowrocławska Terma”, która oferuje solankowe kąpieli.

Dyrektorzy

Niepełna lista dyrektorów Uzdrowiska Inowrocław:

• 1922 – Stanisław Górski,
• 1923-1936 – Walenty Kortus,
• 1936 – Zygmunt Dworczak,
• 1936-1937 – Stanisław Sroczyński,
• 1937-1939 – Adolf Biczysko,
• 1945 – Stefan Celberg.

Sanatoria branżowe na terenie Uzdrowiska

Sanatorium Kolejowe

W roku 1947, w historycznym Zakładzie Leczniczym Dzieci im. Marszałka Focha, zaczęto tworzyć sanatorium PKP, którego organizacją zajął się Stanisław Sroczyński. W kolejnych latach powiększano placówkę, co pozwoliło na adaptację dawnych pensjonatów, tworząc w sumie 150 łóżek dla pacjentów. W okresie 1975–1977 zrealizowano budowę nowoczesnego gmachu Sanatorium Kolejowego im. Józefa Krzymińskiego, który dysponował już 350 miejscami. Obiekt ten był jednym z największych w Inowrocławiu i oferował różnorodne oddziały, takie jak: gastroenterologiczny, geriatryczno-rehabilitacyjny, balneologiczno-laryngologiczny, rehabilitacji narządów ruchu oraz dwa reumatologiczne. W 1979 roku, rocznie leczyło się tam około 5 tysięcy pacjentów. Dodatkowo, otwarto oddział przyrodoleczniczy, który był wyposażony w nowoczesny węzeł zabiegowy, basen rehabilitacyjny oraz salę do ćwiczeń. Od 2008 roku, sanatorium nosi nazwę Sanatorium Uzdrowiskowe „Przy Tężni” im. dra Józefa Krzymińskiego.

Sanatorium „Energetyk”

W 1963 roku Związek Zawodowy Pracowników Energetyki na ul. Wilkońskiego wznieśli dom wczasowy, który w 1965 roku został przekształcony w sanatorium „Energetyk”. Obiekt początkowo oferował 120 miejsc dla kuracjuszy. W latach 70. XX wieku, sanatorium zostało rozbudowane, co umożliwiło jednoczesne leczenie 450 osób; nowo wybudowane budynki zawierały własny węzeł zabiegowy. Było to pierwsze w Polsce sanatorium z komorą kriogeniczną, a także wprowadzono hipoterapię dzięki współpracy z lokalnym ośrodkiem rekreacji konnej. Dziś znane jest jako Centrum Rehabilitacyjno-Wczasowe „Energetyk”.

Sanatorium „Modrzew”

Oddanie do użytku Sanatorium „Modrzew” miało miejsce w 1975 roku, a jego właścicielem jest Związek Zawodowy Pracowników Leśnych i Przemysłu Drzewnego. Obiekt położony przy ul. Wierzbińskiego został wyposażony w nowoczesne urządzenia do terapii, takie jak: światło- i elektrolecznictwo oraz solankowy basen rehabilitacyjny. Sanatorium dysponuje również salą gimnastyczną oraz zapleczem socjalnym. Mogło pomieścić 169 kuracjuszy, a jego atutem jest jedyny w Inowrocławiu basen solankowy z źródłem naturalnym.

Sanatorium „Metalowiec”

Sanatorium „Metalowiec”, wybudowane przez Związek Zawodowy Metalowców, rozpoczęło swoją działalność w 1980 roku. Jego sąsiedztwo z sanatorium „Energetyk” umożliwiło korzystanie z jego węzła kąpielowego. Obiekt oferował miejsce dla 165 kuracjuszy jednocześnie, a zabiegi obejmowały światło- i elektrolecznictwo, kąpiele kwasowęglowe, okłady parafinowe, kąpiele podwodne oraz wirowe. Dziś sanatorium znane jest pod nazwą „Oaza”.

---

Oceń: Uzdrowisko Inowrocław

---