Leon Surzyński

Polityka i administracja

Leon Surzyński, urodzony 8 kwietnia 1891 roku w Inowrocławiu, był postacią niezwykle istotną w polskiej historii. Zmarł 28 września 1967 roku w Londynie. Był to lekarz, który poświęcił swoje życie nie tylko medycynie, ale także działalności społecznej i politycznej.

Jako organizator chórów, Surzyński w znaczący sposób wpłynął na kulturę muzyczną w Polsce. Nie ograniczał się jedynie do pracy w dziedzinie zdrowia; wykazywał również dużą aktywność w życiu publicznym.

W czasie II Rzeczypospolitej Polskiej zasiadał w Sejmie, pełniąc funkcję wicemarszałka, co podkreśla jego znaczącą rolę jako polityka oraz lidera społecznego. Po II wojnie światowej Surzyński działał na rzecz polskiej emigracji, kontynuując swoją pracę w trudnych warunkach, które zdominowały życie wielu Polaków na uchodźstwie.

Życiorys

Leon Surzyński, po ukończeniu Królewskiego Gimnazjum w Inowrocławiu w 1911 roku, odegrał ważną rolę w środowisku akademickim i politycznym Polski.

W latach 1909–1910 był prezesem koła Towarzystwa Tomasza Zana. Po zdobyciu matury rozpoczął studia medyczne na uniwersytetach w Monachium, Würzburgu i Lipsku. W czasie studiów aktifnie uczestniczył w działalności Grup Narodowych oraz wielu polskich towarzystwach śpiewaczych i Bógu narodowym. Należał też do Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. W czasie I wojny światowej kierował inicjatywami pomocowymi dla studentów z Królestwa Polskiego, co świadczy o jego zaangażowaniu społecznym.

W 1917 roku uzyskał doktorat z medycyny na Uniwersytecie w Lipsku, a w grudniu 1918 roku wrócił do Inowrocławia, gdzie wziął aktywny udział w przygotowaniach do powstania wielkopolskiego. W trakcie powstania był lekarzem na Kujawach, sprawując również rolę organizatora punktów sanitarno-medycznych. Po zakończeniu walk przeniósł się do Poznania, gdzie w 1919 roku zakończył służbę w Wojsku Polskim i podjął pracę jako internista.

W 1923 roku Surzyński wstąpił do Narodowej Partii Robotniczej i od 1926 roku pełnił funkcję członka zarządu wojewódzkiego tej partii. Jego kariera polityczna rozkwitła, gdy w marcu 1928 roku został wybrany posłem z okręgu poznańskiego, reprezentując Narodowo-Państwowy Blok Pracy. Działał w klubie Narodowej Partii Robotniczej-Lewicy, a w sierpniu tego samego roku objął stanowisko prezesa wielkopolskiego oddziału Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem.

W latach 1928-1934 Surzyński był członkiem Rady Naczelnej Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, a w kolejnych wyborach do Sejmu w 1930 oraz w 1935 roku znowu zdobył mandat poselski z listy BBWR. W 1937 roku objął przewodnictwo Okręgu Wielkopolskiego Obozu Zjednoczenia Narodowego, a w 1938 roku został wicemarszałkiem sejmu, pełniąc także funkcje przewodniczącego komisji budżetowej oraz komisji spraw zagranicznych.

Kiedy wybuchła II wojna światowa, po redukcji liczby posłów do Sejmu pozostał wicemarszałkiem oraz przewodniczącym komisji budżetowej. W 1939 roku emigrował do Bukaresztu, a następnie w 1940 roku udał się na Cypr, gdzie założył chór. W 1941 roku przeniósł się do Palestyny i zgłosił do służby wojskowej w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, a także pracował w szpitalu w Baragwanath pod Johannesburgiem. 10 stycznia 1944 roku miał okazję spotkać się z premierem ZPA – Jeanem Sumtsem.

Po zakończeniu II wojny światowej Leon Surzyński osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie kontynuował swoją praktykę jako lekarz w Londynie. W 1950 roku został członkiem, a od 1954 roku prezesem Głównej Komisji Rewizyjnej Skarbu Narodowego. W 1955 roku zainicjował założenie Związku Polskich Chórów w Wielkiej Brytanii, który również pełnił rolę prezesa.

Ordery i odznaczenia

Leon Surzyński, wybitny przedstawiciel swojego czasu, został odznaczony wieloma prestiżowymi wyróżnieniami za swoje zasługi i osiągnięcia. Poniżej znajduje się lista jego najważniejszych odznaczeń:

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 20 lipca 1932 roku,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Walecznych,
  • Złoty Krzyż Zasługi, przyznany 11 listopada 1936 roku,
  • Krzyż Komandorski Orderu Świętego Sawy, odznaczenie z Jugosławii,
  • Krzyż Oficerski Orderu Trzech Gwiazd, przyznany przez Łotwę,
  • Złota Odznaka Honorowa z Wieńcem Laurowym Zjednoczenia Polskich Zespołów Śpiewaczych i Instrumentalnych, przyznana w 1965 roku.

Życie prywatne

Leon Surzyński był młodszym przedstawicielem znanej i szanowanej rodziny muzyków. Urodził się jako syn Piotra (1859–1935) oraz Stanisławy Marianny z Meissnerów. Jego krewni z obu stron byli uznawani za wybitnych artystów w dziedzinie muzyki, co niewątpliwie wpłynęło na jego własną ścieżkę zawodową.

W jego rodzinie wyróżnia się kilka znakomitych postaci, którzy przyczynili się do rozwoju muzyki w Polsce:

  • Józef Surzyński (1851–1919) – ksiądz, muzykolog, kompozytor i dyrygent,
  • Stefan Surzyński (1855–1919) – organista, dyrygent, kompozytor i pedagog,
  • Mieczysław Surzyński (1866–1924) – organista, kompozytor, dyrygent i pedagog.

Warto również wspomnieć o jego stryjecznym bracie, Władysławie Surzyńskim (1906–1987), mającym osiągnięcia jako aktor, dyrygent oraz recytator, który kontynuował tradycje artystyczne rodziny.

Leon Surzyński zawarł związek małżeński 26 kwietnia 1921 roku z Heleną Kaniewską. Z tego małżeństwa na świat przyszły dwie córki: Barbara (1922–2015) oraz Maria (1925–2018). Jego odziedziczonym talentem muzycznym mógł się pochwalić również jego wnuk, Andrzej Machowski, który zdobył uznanie jako polityk oraz urzędnik samorządowy, a także poseł na Sejm II kadencji.

Leon Surzyński zmarł 28 września 1967 roku w Londynie. Jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu komunalnym Junikowo w Poznaniu, gdzie został pochowany 28 października tego samego roku w polu 11-47-3.

Oceń: Leon Surzyński

★★★★★
Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:16